Wat betekent CSRD voor inkoop? De link met MVI uitgelegd.

Veel organisaties zien CSRD vooral als weer een nieuwe verplichting bovenop alle bestaande eisen. Dat beeld is begrijpelijk: de hoeveelheid richtlijnen, formats en dataverzoeken kan overweldigend voelen. Maar wie iets verder kijkt dan de rapportagekant, ziet dat CSRD juist veel meer is. Het raakt aan de kern van hoe organisaties inkopen, samenwerken met leveranciers en keuzes maken die invloed hebben op mens, milieu en maatschappij. In die zin is CSRD geen last, maar een kans — zeker voor inkoop.

Wat is CSRD?

Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een richtlijn die bedrijven verplicht om transparant te zijn over hun duurzaamheidsprestaties. Dit gaat verder dan alleen het eigen kantoor of de eigen bedrijfsvoering. Bedrijven moeten ook rapporteren over de impact die ontstaat bij hun leveranciers, partners en verdere keten.

Het idee achter CSRD is eenvoudig: als bedrijven inzicht geven in hun daadwerkelijke impact, ontstaat er meer bewustzijn, betere keuzes en uiteindelijk meer duurzame vooruitgang. Niet alle organisaties vallen onder de verplichting, alleen organisaties die voldoen aan een bepaalde grootte, omzet- of balanstotalen moeten eraan voldoen.

Maar dat betekent niet dat de rest achterover hoeft te leunen. Sterker nog: iedere organisatie die duurzaam wil inkopen kan de principes en inzichten van CSRD gebruiken. Het maakt niet uit of je verplicht bent of niet — de wil om duurzaam te handelen vormt vaak de belangrijkste stap.

CSRD is geen administratieve last (al lijkt het soms zo)

Wie voor het eerst met CSRD in aanraking komt, ziet snel de berg informatie die verzameld moet worden: emissiecijfers, ketendata, risicoanalyses en indicatoren voor sociale impact. Daardoor ontstaat al snel de indruk dat het vooral om rapporteren draait. Maar dat is slechts de buitenkant.

Onder de oppervlakte vertelt CSRD een veel belangrijker verhaal. Het laat zien hoe duurzaam je organisatie écht functioneert, en met name hoe duurzaam je inkoopt. Inkoop is namelijk verantwoordelijk voor een groot deel van de totale impact van organisaties. Denk aan grondstoffen, materialen, transport, arbeid, energieverbruik en sociale omstandigheden in de keten. CSRD maakt deze impact zichtbaar, en juist dat maakt deze richtlijn waardevol.

MVI en CSRD: twee kanten van dezelfde medaille

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) draait al jaren om het maken van bewuste keuzes, zoals:

· leveranciers selecteren op duurzaamheid

· CO₂-uitstoot en afval verminderen

· sociale omstandigheden en eerlijke lonen respecteren

· transparantie in de keten stimuleren

CSRD sluit hier naadloos op aan. Waar MVI staat voor de intentie en de uitvoering, zorgt CSRD voor de bewijslast. Of zoals je het eenvoudig kunt samenvatten “MVI is wat je doet, CSRD is hoe je laat zien dat je het doet”.

Deze koppeling maakt duidelijk waarom CSRD niet alleen een rapportage-instrument is, maar een versterking van duurzaam inkoopbeleid. Wie MVI al serieus neemt, bouwt met CSRD voort op wat er staat. En wie nog moet beginnen, krijgt nu een helder kader om stappen te maken — verplicht of vrijwillig.

Hoe inkoop impact kan maken

De rol van inkoop binnen CSRD is groot. In veel bedrijven komt 60 tot 90 procent van de milieu- en sociale-impact uit de keten. Dat betekent dat inkoop een cruciale speler wordt in het verzamelen van informatie én in het daadwerkelijk verbeteren van duurzaamheids-prestaties. Inkopers kunnen onder andere:

· Ketenrisico’s in kaart brengen. Denk aan milieu-impact, mensenrechtenrisico’s, arbeidsomstandigheden en afhankelijkheden.

· Leveranciers betrekken bij verbeterprojecten. Duurzaamheid wordt geen eis maar een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

· Duurzaamheidscriteria opnemen in contracten en selectie. Niet alleen prijs, maar ook impact wordt onderdeel van de besluitvorming.

· Data verzamelen die bruikbaar is voor zowel MVI als CSRD. Denk aan CO₂-uitstoot, herkomst van materialen of sociale standaarden.

Door deze stappen krijgt inkoop meer strategische invloed en wordt het een afdeling die aantoonbaar bijdraagt aan de duurzaamheid van de organisatie.

Wat CSRD toevoegt aan het inkoopbeleid

Het sterke punt van CSRD is dat het organisaties dwingt om structureel naar hun keten te kijken. Niet eenmalig, maar continu. Het levert inzichten op die essentieel zijn voor een beter inkoopbeleid, zoals:

· welke leveranciers de grootste impact hebben;

· waar risico’s zitten die eerder onzichtbaar waren;

· welke verbeteringen haalbaar zijn; en

· hoe je prestaties van leveranciers jaar-op-jaar kunt volgen.

Hierdoor wordt duurzaamheid een vast onderdeel van het inkoopproces, in plaats van een losse ambitie.

Praktische tips voor inkoop

Voor organisaties die met CSRD en MVI aan de slag willen of moeten, zijn dit logische eerste stappen:

1.  Breng in kaart welke CSRD-thema’s relevant zijn voor jouw organisatie

2.  Analyseer waar in de keten de grootste impact zit

3.  Stel duidelijke en meetbare doelen voor leveranciers

4.  Vraag leveranciers om data, maar maak het behapbaar en realistisch

5.  Integreer duurzaamheid in alle onderdelen van het inkoopproces

6.  Werk samen met leveranciers in plaats van alleen te controleren. Gezamenlijke verbeteringen gaan sneller en leveren meer op.

Conclusie

CSRD verandert niet alleen hoe organisaties rapporteren — het verandert hoe ze inkopen. Het maakt zichtbaar wat eerder verborgen bleef en geeft inkoop een centrale rol in het realiseren van duurzaamheid.

Organisaties die CSRD zien als een kans om hun inkoop te professionaliseren, lopen straks voorop. Want goede rapportages komen voort uit goed beleid. En zelfs voor organisaties die niet verplicht zijn te rapporteren geldt “de wil om duurzaam te handelen kan al het verschil maken”.

CSRD biedt het kader. De impact begint bij de keuzes die je vandaag maakt.